Een schat aan kennis over versterken basisvaardigheden
Het Expertisepunt Basisvaardigheden heeft de afgelopen jaren extra onderzoek mogelijk gemaakt vanuit het overheidsprogramma Tel mee met Taal. Sinds 2020 zijn er 17 onderzoeken uitgevoerd. Dit magazine brengt de rijke oogst van die onderzoeken in beeld.
Expertisepunt Basisvaardigheden
Iedereen moet mee kunnen doen in de samenleving, ook de ruim 2,5 miljoen volwassenen met beperkte basisvaardigheden. Vanuit die gedachte ontstond in 2020 het Expertisepunt Basisvaardigheden. Dit partnerschap tussen Movisie en Stichting Lezen en Schrijven is er voor iedereen die volwassenen met beperkte basisvaardigheden helpt bij het verbeteren van gecijferdheid en taal- en digitale vaardigheden. We delen kennis en versterken de samenwerking tussen gemeenten, organisaties, professionals en vrijwilligers.
Nieuwe kennis voor kwaliteitsverbetering
Om relevant en kwalitatief goed onderzoek mogelijk te maken, stelden we elk jaar een Onderzoeksagenda op. Wat zijn actuele en dringende vraagstukken waar meer kennis voor nodig is? De onafhankelijke onderzoekscommissie adviseerde over de thema’s. Zij vertegenwoordigen de perspectieven van ervaringsdeskundigheid, praktijk en wetenschap. Ook maakten we gebruik van vele experts, van feedback, evaluaties en de behoeften vanuit het werkveld. Ook de Ervaringsraad van het Expertisepunt Basisvaardigheden speelt hier een rol in: zij denken mee over de thema’s voor onderzoek, delen hun ideeën en geven tips bij de ingediende onderzoeksvoorstellen.
‘Als onderzoekscommissie kijken we echt naar de potentie van een aanvraag.’
Sylvia de Groot Heupner, lid onderzoekscommissie.
Thema’s
De overkoepelende thema’s in de jaarlijkse onderzoeksagenda waren Maatschappij en participatie en Professionalisering. Daarbinnen werden jaarlijks speerpunten gekozen: Gezin en basisvaardigheden, Basisvaardigheden en de inclusieve arbeidsmarkt, Ervaringsdeskundigheid, Gecijferdheid en Sociaal werk en basisvaardigheden. Als Expertisepunt Basisvaardigheden bewaken we dat de onderzoeken gaan over de volle breedte van de basisvaardigheden: gecijferdheid, taal- en digitale vaardigheden.
Ervaringsdeskundigheid is daarbij steeds meer als voorwaarde gesteld in alle onderzoeken. Dat dit meerwaarde heeft in onderzoek staat buiten kijf. Hoe we dit moesten vormgeven was – zowel voor het Expertisepunt Basisvaardigheden als voor de onderzoekers – een leerzame zoektocht. In de meest recente onderzoeken kreeg dit steviger een plek. Lees hier meer over in artikel het Sturen op ervaringsdeskundigheid in onderzoek op pagina 3.
‘De afgelopen jaren is het benutten van ervaringsdeskundigheid in onderzoek veel meer de norm geworden. We kunnen onderzoekers steeds beter adviseren over hoe ze dat kunnen doen.’
Sylvia de Groot Heupner, lid onderzoekscommissie.
Landen in de praktijk
De onderzoekscommissie hecht er veel waarde aan dat resultaten en aanbevelingen hun weg vinden naar de praktijk. We zijn trots op hoe relevant de onderzoeken zijn. Zoals het onderzoek van het Ben Sajet Centrum, dat streeft naar oplossingen om elkaar goed te begrijpen onder zorgmedewerkers, ook als er sprake is van moeite met basisvaardigheden, zoals met taal, rekenen of omgaan met de computer. Een ander krachtig voorbeeld is de Rekentrein. Deze variant op de VoorleesExpress richt zich op het stimuleren van gecijferdheid in de thuissituatie. Er ligt nu niet alleen een aanpak, maar ook een training en een vrijwilligershandleiding. Zo leveren de onderzoeken die het Expertisepunt Basisvaardigheden mogelijk maakt een bijdrage aan een samenleving waaraan iedereen mee kan doen. Je leest er alles over op de volgende pagina’s.
We bedanken de leden van de onderzoekscommissie, van de Ervaringsraad en alle partijen met wie we samenwerkten. Tot slot bedanken we ook de onderzoekers die met hun werk een substantiële bijdrage wisten te leveren aan kennis over wat nu echt werkt, en wat niet, bij het versterken van basisvaardigheden.
Tekst Barbara Panhuijzen en Karin Verbeek
Colofon
Dit is een uitgave van het Expertisepunt Basisvaardigheden
Utrecht 2024
Redactie Barbara Panhuijzen, Karin Verbeek, Anna Sobczyk-Turek, Esra van Koolwijk, Tea Keijl
Eindredactie Tea Keijl Coördinatie Danny Nomden & Barbara Panhuijzen Beeldredactie Amber Witsenburg
Overname van (delen van) teksten is toegestaan met bronvermelding. Overname van foto's en afbeeldingen is niet toegestaan. De afgebeelde personen op de foto’s hebben niet altijd een relatie met de tekst.